یکی از قدیمی‌ترین تغییرات زیبایی، استفاده از زیورآلات است که گاه سعی میشود به‌طور ثابت روی قسمت‌هایی از بدن قرار گیرد که تحت‌عنوان «پیرسینگ» شناخته میشود.
با این مقدمه به پرسش یکی از خوانندگان «سلامت» پرداخته‌ایم: «با سلام. دختری 22 ساله هستم که هر زمان گوشواره استفاده می‌کنم، در قسمت سوراخ لاله گوش کمی چرک و خون بیرون میآید. با اینحال دوست دارم دو سوراخ دیگر در لاله گوشم بزنم اما نگرانم که همین اتفاق بیفتد. لطفا راهنمایی‌ام کنید. با تشکر».
شناخت عوارض و آسیب‌های پوستی پیرسینگ پیش از اقدام ضروری است
دکتر منصور نصیری‌کاشانی/ استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
آقای دکتر، لطفا ابتدا تعریف کوتاهی از پیرسینگ بفرمائید.
پیرسینگ به استفاده از زیورآلات از طریق ایجاد سوراخی روی پوست یا مخاط گفته میشود. حتی استفاده از گوشواره، پیرسینگ محسوب میشود اما چون کاملا مرسوم و متداول شده است، زیورآلات بیش از آن به‌عنوان پیرسینگ شناخته می‌شوند. گوشواره در نرمه گوش دختران و بانوان کاربرد دارد اما در بعضی فرهنگ‌ها و مدهای جدید توسط مردان نیز استفاده میشود.
: همه افراد می‌توانند از پیرسینگ استفاده کنند؟
از آنجا که برای پیرسینگ از زیورآلات فلزی استفاده میشود، افرادی که حساسیتی به فلزات ندارند معمولا مشکلی در استفاده از آنها نخواهند داشت اما کسانی که حساسیت به فلزاتی غیر از طلا دارند در معرض واکنش‌های پوستی هستند. البته طلا هم به‌خصوص اگر عیار پایینی داشته باشد می‌تواند زمینه‌ساز حساسیت شود اما معمولا در زیورآلات طلا با عیار بالا، ناخالصی کمتری وجود دارد و در نتیجه احتمال حساسیت نیز کمتر است.
پیرسینگ چه عوارضی می‌تواند به‌دنبال داشته باشد؟
سوراخ کردن پوست در هر قسمتی از بدن می‌تواند آسیب‌هایی در پی داشته باشد. گاه پس از سوراخ‌کردن پوست برای پیرسینگ، پوست اطراف کاملا ترمیم میشود و هیچ مشکلی پیش نمی‌آید اما ممکن است با ایجاد کلوئید یا گوشت اضافه همراه باشد که مشکلاتی برای فرد به‌دنبال دارد.
گوشت اضافه افزایش پاسخ پوست نسبت به هر آسیبی است. به‌عبارتی پوست در مرحله بهبود، ترمیم مبالغه‌آمیز دارد و در مراحلی از ترمیم، سلول‌های فیبروپلاست فعالیت بیش از حدی دارند و ضایعه بزرگتری به‌شکل گوشت اضافه تشکیل میشود. ایجاد گوشت اضافه طی روند ترمیم در هر قسمتی از بدن قابل‌انتظار است اما در بعضی نواحی بیشتر اتفاق می‌افتد.
در شرایطی که بهداشت رعایت نشود نیز ممکن است عفونت موضعی در محل پیرسینگ یا عفونتهای منتشر در بدن ایجاد شود. امروزه پیرسینگ در قسمت خارجی ناف رایج شده و ایجاد گوشت اضافه در این ناحیه نیز عارضه شایعی است و موجب بدشکلی ناحیه ناف میشود. پیرسینگ برای زیبایی کاربرد دارد اما گاه عوارض آن به‌حدی است که برداشتن پیرسینگ را الزامی می‌کند.
: افرادی که قصد پیرسینگ دارند چه توصیه‌هایی را باید مدنظر داشته باشند؟
اولین توصیه این است که تا حد امکان از زیورآلاتی استفاده شود که نیازی به سوراخ‌کردن پوست نداشته باشند. در حال‌حاضر گوشواره‌هایی با حلقه فنری وجود دارند که به‌راحتی روی نرمه گوش قرار می‌گیرند و هر زمان فرد نیازی به آنها نداشته باشد بدون هیچ آسیبی می‌تواند آنها را جدا کند. اما اگر فرد تصمیم به سوراخ‌کردن پوست برای تعبیه پیرسینگ در هر ناحیه‌ای را دارد، حتما توصیه میشود این کار را در مراکز دارای استانداردهای لازم پزشکی و بهداشتی انجام بدهد. رعایت بهداشت و استفاده از وسایل یکبارمصرف بسیار اهمیت دارد زیرا بی‌توجهی به بهداشت می‌تواند زمینه انتقال عفونت‌هایی نظیر هپاتیت و ایدز را فراهم کند. گرچه این شرایط جزء روش‌های متداول انتقال این عفونت‌ها به‌خصوص ایدز نیست اما به‌هرحال باید موردتوجه قرار گیرد. به‌خصوص اینکه احتمال انتقال هپاتیت مهم‌تر به‌نظر می‌رسد.
از زیاده‌روی برای ایجاد سوراخ‌های متعدد پیرسینگ باید خودداری کرد زیرا زمینه آسیب بافتی و بروز عوارض شدت می‌یابد. برای استفاده از گوشواره به‌طور مرسوم در نرمه گوش یک سوراخ ایجاد میشود و بعضی افراد یک سوراخ دیگر برای گوشواره دوم نیز ایجاد می‌کنند اما گاهی در تمام لاله گوش سوراخ‌های متعددی ایجاد میشود که در این شرایط بروز عفونت و ایجاد کلوئید یا گوشت اضافه دور از انتظار نیست.
آیا ممنوعیتی برای انجام پیرسینگ وجود دارد؟
کسانی که سابقه بدزخمی دارند نباید پیرسینگ انجام دهند. این افراد معمولا پس از ایجاد جراحت یا جراحی دچار ترمیم همراه با گوشت اضافه و گاه ترمیم طولانی هستند. به‌طور معمول، در قسمت‌هایی مانند نرمه گوش احتمال تشکیل گوشت اضافه کم است اما در افرادی با چنین زمینه‌ای ممکن است این عارضه بروز پیدا کند. به‌علاوه افرادی که به بیماری‌هایی مانند دیابت و بیماری پروانه‌ای که ترمیم زخم را به تاخیر می‌اندازند مبتلا هستند، هرگز نباید پیرسینگ انجام دهند زیرا تاخیر در ترمیم می‌تواند با آسیب در ناحیه پیرسینگ همراه باشد.
استفاده از زیورآلات غیرطلا در بعضی افراد منجر به بروز واکنش‌های پوستی میشود که با خارش یا قرمزی همراه است. افرادی که این نوع حساسیت را دارند نیز باید از انجام پیرسینگ خودداری نمایند زیرا می‌تواند به حساسیت تماسی شدید بیانجامد که ناگزیر به برداشتن پیرسینگ و مشکلات بعدی منجر خواهد شد.
: اگر عارضه‌ای پس از پیرسینگ ایجاد شود، چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
گاهی اوقات فرد بلافاصله پس از پیرسینگ دچار واکنش‌های حاد میشود. در این موارد بهتر است فلز برداشته شود و اگر فرد قصد دارد سوراخ ایجاد‌شده حفظ شود، نخ تمیز آغشته به پماد جنتامایسین یا موپیروسین به‌طور موقت از این سوراخ عبور داده میشود تا سوراخ باز بماند. حتما باید روزانه این قسمت تمیز و با پماد موپیروسین آغشته شود تا عفونت ثانویه به‌وجود نیاید. به‌تدریج که واکنش پوستی بهبود یافت، می‌توان در ساعاتی از روز پیرسینگ را گذاشت تا از عدم واکنش پوستی اطمینان حاصل گردد و پوست نیز کم‌کم به این ماده عادت کند.
پس از گذاشتن پیرسینگ در هر قسمتی از بدن باید نسبت به رعایت بهداشت توجه جدی داشت. طی روزهای اول قرارگیری پیرسینگ حتما استفاده از پمادهای آنتی‌بیوتیک لازم است. شست‌وشوی منظم محل پیرسینگ و استفاده از محلولهای ضدعفونی‌کننده اهمیت دارد و اگر به‌‌درستی انجام شود و فرد زمینه مشکل خاصی نداشته باشد، کفایت می‌کند. اما اگر عفونت واضح ایجاد شود، فرد باید به متخصص پوست مراجعه نماید تا در صورت صلاحدید پزشک از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا تزریقی استفاده کند.
ایجاد نسج اضافه ناشی از پیرسینگ در گوش‌ها شایع است
دکتر بابک ساعدی/ فلوشیپ جراحی پلاستیک صورت و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران
برای تعبیه پیرسینگ لازم است روی قسمت‌هایی از غضروف، پوست یا مخاط بدن سوراخ ایجاد شود و نسوج طبیعی بدن تغییر یابد. مسلما ایجاد هر نوع تغییر در نسوج طبیعی بدن می‌تواند به‌دلیل آسیب‌هایی که وارد میشود با بروز عوارضی همراه باشد.
اولین نکته در مورد پیرسینگ اینکه حتما افرادی که قصد انجام این اقدام زیبایی را دارند به مراکز دارای مجوزهای لازم بهداشتی و پزشکی که اصول بهداشت به‌‌خوبی رعایت میشود، مراجعه نمایند. لازم به ذکر است که حتی پیرسینگ در این مراکز نیز می‌تواند با بروز عوارض متعددی همراه باشد که عفونت، خونریزی، ایجاد نسج اضافه، واکنش افزایش حساسیتی و آلرژی مهم‌ترین عوارض آن محسوب می‌شوند.
عفونت پس از پیرسینگ می‌تواند منجر به بدشکلی و نکروز شود
تعبیه پیرسینگ روی لاله گوش بسیار طرفدار دارد که بروز واکنش افزایش حساسیتی در این ناحیه شایع است. بروز اگزما در ناحیه گوش به‌خصوص اگر پیرسینگ حاوی نیکل باشد، بسیار دیده میشود. یکی دیگر از عوارض شایع، ایجاد نسج اضافه در ناحیه گوش‌ها است و گاه در دختران یا بانوانی که اقدام به پیرسینگ در لاله گوش می‌کنند به‌حدی بزرگ میشود که ظاهر بدشکلی خواهد داشت. بنابراین افرادی که زمینه ایجاد نسج اضافه دارند بهتر است پیش از اقدام حتما این نکته را مدنظر داشته باشند. نسج اضافه در مراحل اولیه ممکن است با تزریق کورتیکواستروئید در ناحیه بهبود یابد اما اگر این مشکل زیاد و بزرگ باشد، نیاز به جراحی و تزریق مکرر کورتیکواستروئید دارد.
عفونت نسوج نیز عارضه‌ای است که به‌خصوص اگر نکات بهداشتی رعایت نشود، شدت می‌یابد. باید توجه داشت که به‌هرحال با تعبیه پیرسینگ، ماده خارجی وارد بافت عمقی میشود و ایجاد عفونت می‌تواند منجر به بدشکلی، نکروز یا از بین رفتن بافت و مشکلات دیگر شود.
التهاب در ناحیه‌ای که پیرسینگ تعبیه میشود نیز دور از انتظار نیست. اگر پوست یا مخاط تحت‌فشار قرار گیرد، امکان ایجاد واکنش التهابی مداوم در این ناحیه وجود دارد.
ایجاد نسج اضافه در ناحیه لبها نسبت به گوش‌ها کمتر است اما عفونت و خونریزی به‌دلیل نسج پرخونی که لبها دارند، بیشتر اتفاق می‌افتد.
عفونتهای جدی پیرسینگ در مراکز غیراستاندارد نیاز به درمان طولانی دارد
مجموعه این عوارض در مواردی که پیرسینگ در مراکز استاندارد و توسط فرد مجرب انجام میشود، قابل‌انتظار است. اگر پیرسینگ در مراکز فاقد تاییدهای لازم پزشکی و بهداشتی صورت گیرد قطعا زمینه‌ساز مشکلات جدی‌تری است و گاه عفونت‌هایی ایجاد میشود که نیاز به چند هفته بستری در بیمارستان و درمان آنتی‌بیوتیکی دارد. حتی گاه ممکن است نسج ناحیه‌ای که پیرسینگ تعبیه شده نیز از بین برود. نکته حائزاهمیت اینکه طبیعی‌بودن، بهترین زیبایی است و هیچ دلیل منطقی برای چنین اقدامات و تداخل در سلامتی وجود ندارد. اما اگر جنبه زیبایی برای فرد خوشایند است حتما آگاهی و توجه در این زمینه مدنظر باشد و به افراد مجرب و مراکز دارای استاندارهای بهداشتی و پزشکی مراجعه کند.
عفونتهای ناشی از پیرسینگ در روزها و هفته‌های اول بیشتر است
دکتر مهدی قیصری/ دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
پیرسینگ به سوراخ‌کردن قسمتی از پوست یا مخاط برای قراردادن زیورآلات فلزی یا جواهرات گفته میشود. سوراخ پوست یا مخاط برای پیرسینگ و جوشگاه یا جای زخم ناشی از آن همیشگی خواهد بود. از این‌رو فردی که تصمیم به انجام این کار دارد، باید این نکته را مدنظر داشته باشد.
برای انجام پیرسینگ حتما مراجعه به افراد ماهر و مراکز دارای مجوزهای بهداشتی اهمیت دارد تا بروز عوارض به حداقل برسد. لوازم یکبارمصرف برای تعبیه پیرسینگ ارجحیت دارد، در غیراین‌صورت باید از استریل‌شدن دقیق وسایل اطمینان حاصل شود.
تا زمان بهبود زخم محل پیرسینگ باید از شنا پرهیز کرد
تا چند روز پس از تعبیه پیرسینگ باید بهداشت آن قسمت به‌‌خوبی رعایت گردد، منظم شست‌وشو داده شود و پمادهای حاوی آنتی‌بیوتیک استفاده گردد تا اگر باکتری به ناحیه پیرسینگ راه یافت، به‌سرعت از بین برود و عفونت ایجاد نشود. معمولا حدود یک‌ماه تا 45 روز زمان می‌گذرد تا زخم محل پیرسینگ کاملا بهبود یابد. این زمان در کسانی که در ترمیم زخم مشکل دارند یا از نظر ژنتیکی زمینه ترمیم دیرهنگام جراحت وجود دارد ممکن است طولانی‌تر باشد.
در این مدت پیرسینگ باید باقی بماند تا سوراخ بسته نشود. اگر پیرسینگ روی زبان یا مخاط باشد، باید محل آن به‌طور منظم با دهانشویه و محلولهای ضدعفونی‌کننده تمیز شود تا باکتری به محل زخم نفوذ پیدا نکند. همچنین باید از شنا، سونا، جکوزی و هر شرایطی که امکان ورود آلودگی را تسهیل می‌کند پرهیز گردد. به‌علاوه، هنگام شست‌وشوی محل پیرسینگ نیز فرد ابتدا باید دست‌هایش را کاملا بشوید.
در صورت امکان شب‌ها پیرسینگ برداشته شود
نکته دیگر اینکه پیرسینگ دستکاری نشود تا زخم طی چند هفته کاملا بهبود یابد و سپس هر زمان فرد مایل باشد، می‌تواند پیرسینگ را خارج کند. بهتر اینکه در صورت امکان شب‌ها پیرسینگ برداشته شود تا فشار و ناراحتی برای فرد نباشد.
بروز عوارض پیرسینگ نظیر عفونت‌ها به‌خصوص طی روزها و هفته‌های اول بیشتر است و اگر از وسایل آلوده استفاده شود، امکان انتقال بیماری‌های عفونی وجود دارد. فشار، ضربه یا کشیدگی پیرسینگ هنگام خوابیدن، کشیدن لباس و... می‌تواند موجب پارگی در قسمت سوراخ محل پیرسینگ شده و درد و ناراحتی ایجاد کندو حتی باعث ایجاد جوشگاه شود. در بعضی افراد که زمینه گوشت اضافه دارند، ممکن است گوشت اضافه بدشکل ایجاد شود که در گوش‌ها بسیار شایع است. از طرفی، جنس ماده پیرسینگ می‌تواند منجر حساسیت شود که با خارش، سوزش، قرمزی و ترشح در ناحیه پیرسینگ همراه است.
عفونت عارضه شایع و نگران‌کننده پیرسینگ ناحیه تناسلی است
دکتر ثمانه رخ‌گیره/ فلوشیپ لاپاراسکوپی زنان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران
گرچه امروزه پیرسینگ جزء اقدامات زیبایی محسوب میشود اما موضوع جدیدی نیست و از گذشته‌های دور نیز کاربرد داشته است. در حال‌حاضر تمایل به پیرسینگ در دختران و بانوان افزایش یافته و حتی استفاده از آن در ناحیه تناسلی نیز رایج شده است.
اما مسئله مهم و نگران‌کننده در مورد پیرسینگ به‌خصوص در ناحیه تناسلی، عوارض مرتبط با قرارگرفتن این زیورآلات است.
پیرسینگ در ناحیه تناسلی بانوان ممکن است در قسمت‌های مختلف کلیتوریس، نزدیک پیشابراه، لابیا ماژور و لابیا مینور (لب‌های بزرگ و کوچک واژن) یا ناحیه فورشت (جایی که لابیاهای کوچک بهم می‌رسند) جاگذاری شود.
بروز عوارض مرتبط با پیرسینگ بستگی به عوامل مختلفی مانند جنس ماده، محل جاگذاری، تجربه و مهارت فرد در انجام این اقدام، رعایت بهداشت و تکنیک استریل هنگام تعبیه پیرسینگ، بهداشت و مراقبت فردی پس از پیرسینگ دارد. جاگذاری پیرسینگ در بعضی قسمت‌ها با عوارض بیشتری همراه است که به‌عنوان مثال می‌توان به پیرسینگ در ناحیه کلیتوریس سیستم تناسلی اشاره کرد.
به‌طور کلی عوارض پیرسینگ در ناحیه تناسلی شامل عوارضی است که در زمان کوتاهی پس از این اقدام ظاهر میشود و عوارضی که به‌مرور زمان و در طولانی‌مدت به‌وجود میآید.
از جمله عوارض حاد و فوری می‌توان به خونریزی هنگام جاگذاری پیرسینگ و عفونت اشاره کرد. بعضی از عفونت‌ها نیز ممکن است به‌مرور ایجاد و مزمن شوند.
جوشگاه یا کلوئید یا گوشت اضافه نیز عارضه مزمن دیگری است. پیرسینگ بین ناحیه کلیتوریس و پیشابراه گاه ممکن است به‌دلیل جوشگاه موجب تنگی پیشابراه و اختلال در دفع ادرار شود.
درماتیت تماسی و آلرژی ناشی از ماده پیرسینگ و حتی در موارد نادر بروز بدخیمی‌ها دیگر عوارض طولانی‌مدت هستند.
عفونت ناشی از پیرسینگ ناحیه تناسلی در مراحل اول نیاز به درمان جدی دارد
شایع‌ترین و نگران‌کننده‌ترین عارضه پیرسینگ ناحیه تناسلی، عفونت است. عفونت در افرادی که به هر دلیل سیستم ایمنی ضعیف دارند ممکن است بیشتر ایجاد شود.
عفونت می‌تواند مستقیم در بافت پیرسینگ باشد یا به‌شکل عفونت سیستمیک در بدن بروز پیدا کند. عفونت مسئله‌ای جدی است و امکان دارد در آینده پیامدهایی مانند هپاتیت، ایدز، عفونتهای باکتریال منتشر بر سلامت فرد داشته باشد.
از عفونتهای شایع در ناحیه تناسلی با توجه به فلور نرمال یا میکروب‌های طبیعی که در ناحیه واژن، مقعد و پرینه وجود دارند، می‌توان به ای‌کولای، استافیلوکوک طلایی و کلبسیلا اشاره کرد.
جاگذاری پیرسینگ در بافت موجب بروز آسیب بافتی و گاه فیستول (اتصال و ارتباط غیرطبیعی بین دو بافت) میشود که شرایط تجمع میکروب‌ها را فراهم می‌آورد.
در صورتی که تجمع میکروب‌ها با بهداشت ناکافی همراه شود ممکن است گاه منجر به ایجاد عفونت و گاه آبسه شود.
اگر عفونت در مراحل اولیه شناسایی شود، عموما با آنتی‌بیوتیک موضعی و گاه خوراکی بهبود می‌یابد. در بعضی موارد خاص نیز ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک داخل رگ را لازم بداند. کمپرس گرم و تمیز نگه‌‌داشتن محل عفونت در بهبود موثر است. در صورتی‌که عفونت زود شناسایی و درمان شود، غالبا نیازی به خارج‌کردن پیرسینگ نیست.
پیرسینگ ناحیه تناسلی زمینه عفونتهای منتقله از راه جنسی را افزایش می‌دهد
افرادی که در ناحیه تناسلی پیرسینگ دارند مستعد عفونتهای منتقله از طریق رابطه جنسی مانند سوزاک، کلامیدیا، زگیل و تبخال تناسلی هستند. حتی پیرسینگ در ناحیه تناسلی می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی در تماس جنسی شود.
پاره‌شدن کاندوم به‌دلیل پیرسینگ در این ناحیه عارضه شایعی است که اگر از روش جلوگیری از بارداری دیگری استفاده نشود، احتمال بارداری را افزایش می‌دهد. عفونت در شریک جنسی و خونریزی حین رابطه زناشویی نیز می‌تواند به‌عنوان عوارض دیگر مدنظر باشد.
با توجه به استقبال گسترده در مورد پیرسینگ، لازم است آگاهی افراد در مورد این مسئله، عوارض و خطرات تهدید‌کننده سلامتی افزایش یابد.
همچنین نکته بسیار مهم اینکه حتما برای این اقدام به مراکز دارای استاندارد و رعایت اصول بهداشتی و پزشکی مراجعه گردد و تعبیه پیرسینگ توسط افرادی صورت گیرد که دانش و مهارت کافی در این زمینه داشته باشند. آموزش به کسانی که پیرسینگ را تعبیه می‌کنند نیز بسیار اهمیت دارد تا بروز عوارض به حداقل برسد.
منبع : شفا آنلاین
شرکت های برگزیده
وزارت صمت
سازمان غذا و دارو
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
انجمن صنايع شوينده، بهداشتی و آرايشی ايران
ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز
سازمان ملی استاندارد
انجمن واردکنندگان فرآوردههای آرایشی ایران