تب‌وتابِ زیبا شدن در بسیاری از جوامع و کشورها وجود دارد و برخی از انسان‌ها بنا به دلایل شخصی و اجتماعی به دنبال راهکاری هستند تا زیبا یا زیباتر به نظر برسند. اینکه چرا این تب‌وتاب در سطح جهان ازجمله در کشور ما وجود دارد، یک موضوع و سوال جامعه‌شناسانه است، اما اینکه این تب‌وتاب در جامعه ما منجر به بروز کدام تخلفات، سوءاستفاده‌ها و جرایم پزشکی می‌شود، موضوعی است که خبرنگار «شهروند» در قالب یک پرونده رسانه‌ای و در گفت‌وگو با کارشناسان و صاحبنظران به بررسی آن پرداخته است.
دو هفته قبل بود که سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از پلمب ٢هزار و ۶۰۰ مرکز غیرمجاز زیبایی در ۶ ماه اول سال جاری خبر داد.
او گفت: «از آنجا که وزارت بهداشت اجازه صدور مجازات ندارد، ما این مراکز متخلف را به دادسرا و دادگاه، تعزیرات و نظام پزشکی معرفی می‌کنیم و آنها باید براساس قانون با این مراکز برخورد کنند.»
دقت در همین یک جمله از اظهارات معاون وزیر بهداشت نشان می‌دهد تخلفاتی که در حوزه زیبایی رخ می‌دهد، می‌تواند مربوط به افراد غیرپزشک باشد که تخلفات آنها به مراکز قضایی ارجاع می‌شود و همچنین می‌تواند مربوط به پزشکانی باشد که مسئولیت نظارت بر آنها برعهده سازمان نظام پزشکی است.
در همین باره رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی، گفت: «ما پزشکانی داریم که صلاحیت فعالیت در برخی از امور زیبایی را ندارند، اما متاسفانه به خاطر کسب درآمدهای بالا به این سمت‌وسو کشیده شده‌اند؛ البته تعداد پزشکانی که ممکن است دچار تخلف شوند، چندان زیاد نیست و آمار آنها در مقایسه با مداخله‌گران و افراد غیرمجاز، بسیار کم است. (متن کامل اظهارات سخنگوی سازمان نظام پزشکی در همین پرونده رسانه‌ای درج شده است.)
همچنین علی دباغ، عضو شورای عالی نظام پزشکی، در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار ما (که مشروح آن در شماره امروز روزنامه شهروند منتشر شده است) اظهار داشت: «تا دلتان بخواهد مواردی وجود دارد که سازمان نظام پزشکی از ابزار قانونی برای برخورد با پزشکان متخلف در زمینه اقدامات زیبایی استفاده کرده و طبق آیین‌نامه انتظامی سازمان نظام پزشکی با آنها برخورد شده، اما مشکل اصلی ما فعالیت‌های زیرزمینی است.»
علاوه بر این، محمدعلی اسفنانی، سخنگوی سابق سازمان تعزیرات حکومتی، معتقد است برخی از تخلفات در زمینه اقدامات زیبایی توسط پزشکان عمومی به وقوع می‌پیوندد.
به گفته وی، این گروه از پزشکان روی تابلوی محل فعالیت‌شان، علاوه بر معرفی خود به عنوان پزشک عمومی، عبارت «خدمات پوست و مو و زیبایی» را نیز گنجانده‌اند و این درحالی است که اکثر آنها تخصصی در این زمینه ندارند.
اسفنانی ادامه می‌دهد: «موضوعِ بدتر و مصیبت‌بارتر این است که برخی از اقدامات پزشکی مربوط به جراحی‌های زیبایی در تعدادی از کلینیک‌ها و مراکز جراحی محدود که به هیچ‌وجه مجوزی برای این اقدامات ندارند، انجام می‌شود.»
از اظهارات این صاحبنظران می‌توان نتیجه گرفت که بخشی از تخلفات در امور مرتبط با زیبایی توسط پزشکان انجام می‌شود؛ تخلفاتی که رسیدگی به آنها در صلاحیت سازمان نظام پزشکی است و مطابق با آیین‌نامه انتظامی سازمان نظام پزشکی با آنها برخورد می‌شود.
با اینحال تناقضات و نکات مبهمی درباره چگونگی جریمه و مجازات پزشکان متخلف و میزان بازدارندگی این جریمه‌ها وجود دارد که خبرنگار ما در گفت‌وگو با سخنگوی سازمان نظام پزشکی و عضو شورای عالی نظام پزشکی (که متن کامل آن در پیوست این گزارش موجود است) نتوانست پاسخی برای آن بیابد.
فعالیت زیرزمینی‌ها نگران‌کننده است
اما آنچه به نگرانی‌ها درباره تهدیدات و خطرات این تخلفات دامن می‌زند، فعالیت مراکز غیرمجازی است که نظارت دقیق، موثر و بازدارنده بر آنها وجود ندارد. مطابق اظهارات لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی، نگرانی اصلی مربوط به قسمت دیگری از این ماجراست؛ یعنی مداخله‌گران غیرمجازی که از هر صنف و حرفه دیگری به غیر از شاغلان حوزه سلامت، وارد این عرصه شده‌اند. مداخله‌گر غیرمجاز، شخصی است که به طور زیربنایی از اصول علمی طبابت آگاه نیست و دانشی در این حوزه ندارد و با تکیه بر آگاهی اندک خود دست به اقداماتی در زمینه زیبایی می‌زند.
بنابه اظهارات سخنگوی سابق سازمان تعزیرات حکومتی، یکی از مسئولیت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی برخورد با مراکز غیرمجاز است: «متاسفانه معمولا این نظارت به طور تاثیرگذار و اساسی وجود ندارد. قطعا اگر نظارت‌هایی که وجود دارد، جدی‌تر باشد، تخلفات در این بخش بسیار کمتر خواهد شد. این نظارت‌ها نباید فقط برای رفع تکلیف و در حد حضور یکی دو گروه بازرسی باشد.»
اسفنانی می‌افزاید: «نظارت‌هایی (هرچند ناکافی) بر کلینیک‌های دارای مجوز، وجود دارد، اما آن دسته از مراکزی که هیچ مجوزی ندارند، از نظارت نیز مصون هستند و به راحتی به فعالیت‌های خود با درآمدهای بالا ادامه می‌دهند!»
دباغ، عضو شورای عالی نظام پزشکی، نیز معتقد است: «این افراد و مراکز به صورت زیرزمینی و بدون مجوزهای قانونی فعالیت دارند و قانون را در اقدامات خود دور می‌زنند. فعالیت‌های این گروه هیچ انطباقی با موازین عقلی، قانونی، عرفی و علمی ندارد.» وی می‌افزاید: «اگر این افراد که چنین اقداماتی انجام می‌دهند، پزشک نباشند، به طور مشخص در حیطه پزشکی دخالت کرده‌اند و مرتکب تخلف شده‌اند که مجازات آنها کیفری است و افراد حقوقدان باید در این حیطه نظر بدهند.»
منبع : شهروند
شرکت های برگزیده
وزارت صمت
سازمان غذا و دارو
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
انجمن صنايع شوينده، بهداشتی و آرايشی ايران
ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز
سازمان ملی استاندارد
انجمن واردکنندگان فرآوردههای آرایشی ایران